Moonlight Sonata

Chỉ với 3 chương Sonata Ánh Trăng đã diễn tả được hết những chuyển biến mãnh liệt trong các cung bậc tình cảm của con người.
Và với vẻ đẹp tuyệt vời nhiều bí ẩn của chương 1, bản sonata Ánh Trăng xứng đáng được gọi là bản dạ khúc mở đầu của thế kỷ XIX

Beethoven viết bản giao hưởng này vào năm 1801,(ông được 31 tuổi)là kết quả của 1 tình yêu bị từ chối và vẻ đẹp của 1 niềm đam mê , khát vọng . dành tặng nó cho nàng nữ bá tước xinh đẹp mới có 17 tuổi Giulietta Guicciardi, người mà ông đang thầm yêu. Vào năm 1832, vài năm sau khi Beethoven qua đời, nhà thơ Ludwig Rellstab đã so sánh bản nhạc với một đêm trăng tuyệt đẹp bên hồ Lucerne. Từ đó trở đi, công chúng yêu nhạc biết đến bản sonata số 14 này dưới cái tên "Bản sonata ánh trăng."

*

Chính ra những người biết đến bản sonata Ánh trăng ở Việt Nam có lẽ mới chỉ nghe chương đầu tiên của tác phẩm mà không để ý rằng cần phải nghe đầy đủ cả ba chương mới cảm nhận được cái hay của nó. (Hì hì, điều này cũng đúng với một số tác phẩm cổ điển nổi tiếng khác như "The Four Seasons" của Vivaldi - chủ yếu được nghe là phần Mùa xuân, rồi Swan Lake của Tchaikovski phần được nghe chủ yếu là phần trích đoạn "Vũ khúc của bầy thiên nga" ...). Tiện thể đây tớ giới thiệu luôn cả ba chương cho mọi người. Ba chương của Bản Sonata ánh trăng bao gồm:

*

1. Adagio sostenuto

2. Allegretto

3. Presto agitato

*

Chương đầu tiên, đây chính là phần được công chúng biết đến nhiều nhất. Nét giai điệu trong chương một là những âm điệu chậm rãi khoan thai, trên nền hợp âm rải là những giai điệu sâu lắng, đưa người nghe vào một thế giới vô thức, thế giới của giấc mơ và hồi ức. Chương một của bản sonata được coi là một bản dạ khúc tuyệt vời. Tuy nhiên chính Beethoven sau này rất không hài lòng với chương 1 vì nó phổ thông quá, ông càu nhàu: "Đáng ra tôi phải viết được những thứ tốt hơn nhiều".

*

Chương 2 của bản sonata, có nét gì đó giống như một điệu minuet, được viết ở cung D giáng trưởng. Chương 2 với những nét âm điệu tương phản nhẹ nhàng, mềm mại được xem như phần chuyển tiếp từ chương 1 đầy thơ mộng sang chương 3 hào hùng. Chương cuối cùng của bản giao hưởng, hay được gọi là "the stormy final movement", được viết ở thể sonata.

*

Chương cuối là chương phức tạp và sống động nhất. Ở chương cuối này, Beethoven còn thử nghiệm việc chọn chương cuối cùng của bản sonata là phần quan trọng nhất.Bạn hãy lắng nghe kỹ chương cuối sẽ hiểu được tại sao ...?

Bản sonata Ánh Trăng là bản sonata số 14 Op.27 viết cho piano được Beethoven sáng tác vào khoảng năm 1801, 3 chương của bản sonata này bao gồm:

Chương 1 : Adagio sostenuto, nhẹ nhàng, tình cảm

Chương 2 : Allegretto, vui tươi

Chương 3 : Presto Agitato, nồng nhiệt, mạnh mẽ như bão tố

Chỉ với 3 chương nhưng âm nhạc của sonata Ánh Trăng đã diễn tả được hết những chuyển biến mãnh liệt trong các cung bậc tình cảm của con người

Bản sonata này là một trong những bản sonata của Beethoven được nhiều người yêu thích nhất qua tất cả các thời đại, thế nên nó dường như cũng có cuộc sống riêng của mình và được thêu dệt bởi rất nhiều giai thoại ...

Vào năm 1801 là lúc Beethoven đang sống ở Vienna, thủ đô nước Áo, kinh đô âm nhạc của thế giới khi ấy. Bên cạnh việc sáng tác, để có thể trang trải cho những khó khăn trong cuộc sống của mình ông còn phải đi dạy nhạc cho con gái các nhà quý tộc. Một trong những học trò của Beethoven là Countess Giulietta Guicciardi

Beethoven đã đem lòng yêu cô gái này ngay từ lần gặp đầu tiên, Giulietta dường như cũng biết được tình cảm của Beethoven dành cho mình nhưng nàng chỉ im lặng, điều ấy khiến Beethoven càng thêm hi vọng

Vào một tối sau buổi học, dưới vòm hoa rất đẹp của nhà Giulietta, Beethoven đã ngỏ lời với người mình yêu nhưng ông thực sự thất vọng và đau khổ khi bị từ chối. Không về nhà , ông đi một mình trên đường phố thành Vienna một cách vô định, lúc này ông chẳng để ý gì đến thế giới xung quanh nữa, và cũng chẳng biết mình đang đi đâu

Đã rất khuya, lúc này Beethoven đang đứng cô đơn một mình trên chiếc cầu bắc qua dòng Danube xinh đẹp, hiền hòa. Vẻ đẹp của dòng sông Danube sau này tạo cảm hứng cho Johann Strauss sáng tác bản Valse nổi tiếng Sông Danube xanh (The Blue Danube)

Gió và nước sông Danube lấp lánh ánh vàng làm Beethoven chợt thoát khỏi dòng suy nghĩ và nhận ra đêm nay là một đêm trăng rất sáng. Cả thành Vienna cổ kính đang chìm sâu vào giấc ngủ, tĩnh lặng dưới ánh trăng dịu dàng huyền ảo

Bất chợt ông nghe thấy đâu đó tiếng đàn Piano vang lên thánh thót nhưng buồn bã, xa vắng. Đi theo âm thanh của cây đàn Beethoven cuối cùng cũng đến được một ngôi nhà trong khu lao động nghèo, trong nhà chỉ có một người cha đang ngồi nghe con gái mình chơi dương cầm. Người cha của cô gái nói với Beethoven rằng con gái mình đã không được nhìn thấy ánh mặt trời ngay từ khi mới sinh ra, suốt đời cô chỉ có một ước mơ duy nhất là được ngắm nhìn ánh trăng trên dòng Danube...người cha đau khổ nói rằng có lẽ chẳng bao giờ ông có thể đem đến cho con niềm hạnh phúc giản dị ấy

Beethoven cảm thấy rất ngạc nhiên khi thấy cô gái vẫn chơi được piano và xúc động trước tình cảm của người cha dành cho con gái và số phận không may mắn của người thiếu nữ. Ông ngồi vào cây dương cầm và bắt đầu chơi, những nốt nhạc cứ ào ạt dâng lên theo cảm xúc mãnh liệt của nhà soạn nhạc thiên tài, lúc nhẹ nhàng hiền dịu như ánh trăng, lúc lại mạnh mẽ mênh mang như sóng Danube, những nốt nhạc và ánh trăng như hòa quyện vào với nhau dường như đang đưa con người ta đến một thế giới cổ tích huyền ảo

Ở nơi ấy, không còn những lo toan thường nhật của cuộc sông lao động nghèo khó vất vả, không còn những bất công, đau khổ, mà là một thế giới của tình yêu, lòng nhân ái, sự cao thượng. Một thế giới của chân thiện mỹ mà từ thuở hồng hoang cho đến bây giờ, con người vẫn không ngừng khao khát vươn tới

Bản nhạc đã kết thúc mà trên gương mặt của người thiếu nữ vốn thường ngày lúc nào cũng u uất một nỗi buồn khó tả thì giờ đây đang rạng rỡ lên bởi nụ cười hạnh phúc, hai cha con họ cũng đã biết người ngồi bên cạnh mình chính là Beethoven, một trong những nhà soạn nhạc vĩ đại nhất của mọi thời đại

Bản sonata Ánh Trăng bất hủ ra đời từ ấy, sau này Beethoven đã viết lời đề tặng bản sonata này cho Countess Giulietta Guicciardi để kỷ niệm mối tình đầu của mình

Chương 1 : Adagio sostenuto - Nhẹ nhàng , tình cảm
Chương 2 : Allegretto - Vui tươi
Chương 3 : Presto Agitato - Nồng nhiệt , mạnh mẽ như bão tố .

Bản sonata này là một trong những bản sonata của Beethoven được nhiều người yêu thích nhất qua tất cả các thời đại , thế nên nó dường như cũng có cuộc sống riêng của mình và được thêu dệt bởi rất nhiều giai thoại ...

Vào năm 1801 là lúc Beethoven đang sống ở Vienna - thủ đô nước Áo - kinh đô âm nhạc của thế giới khi ấy . Bên cạnh việc sáng tác , để có thể trang trải cho những khó khăn trong cuộc sống của mình ông còn phải đi dạy nhạc cho con gái các nhà quý tộc . Một trong những học trò của Beethoven là Countess Giulietta Guicciardi - Beethoven đã đem lòng yêu cô gái này ngay từ lần gặp đầu tiên , Giulietta dường như cũng biết được tình cảm của Beethoven dành cho mình nhưng nàng chỉ im lặng , điều ấy khiến Beethoven càng thêm hi vọng . Vào một tối sau buổi học , dưới vòm hoa rất đẹp của nhà Giulietta , Beethoven đã ngỏ lời với người mình yêu nhưng ông thực sự thất vọng và đau khổ khi bị từ chối . Không về nhà , ông đi một mình trên đường phố thành Vienna một cách vô định , lúc này ông chẳng để ý gì đến thế giới xung quanh nữa , và cũng chẳng biết mình đang đi đâu . Đã rất khuya , lúc này Beethoven đang đứng cô đơn một mình trên chiếc cầu bắc qua dòng Danube xinh đẹp , hiền hòa ( Vẻ đẹp của dòng sông Danube sau này tạo cảm hứng cho Johann Strauss sáng tác bản Valse nổi tiếng Sông Danube xanh - The blue Danube ) Gió và nước sông Danube lấp lánh ánh vàng làm Beethoven chợt thoát khỏi dòng suy nghĩ và nhận ra đêm nay là một đêm trăng rất sáng . Cả thành Vienna cổ kính đang chìm sâu vào giấc ngủ , tĩnh lặng dưới ánh trăng dịu dàng huyền ảo . Bất chợt ông nghe thấy đâu đó tiếng đàn Piano vang lên thánh thót nhưng buồn bã , xa vắng . Đi theo âm thanh của cây đàn Beethoven cuối cùng cũng đến được một ngôi nhà trong khu lao động nghèo , trong nhà chỉ có một người cha đang ngồi nghe con gái mình chơi dương cầm . Người cha của cô gái nói với Beethoven rằng con gái mình đã không được nhìn thấy ánh mặt trời ngay từ khi mới sinh ra , suốt đời cô chỉ có một ước mơ duy nhất là được ngắm nhìn ánh trăng trên dòng Danube ... người cha đau khổ nói rằng có lẽ chẳng bao giờ ông có thể đem đến cho con niềm hạnh phúc giản dị ấy . Beethoven cảm thấy rất ngạc nhiên khi thấy cô gái vẫn chơi được piano và xúc động trước tình cảm của người cha dành cho con gái và số phận không may mắn của người thiếu nữ . Ông ngồi vào cây dương cầm và bắt đầu chơi , những nốt nhạc cứ ào ạt dâng lên theo cảm xúc mãnh liệt của nhà soạn nhạc thiên tài , lúc nhẹ nhàng hiền dịu như ánh trăng , lúc lại mạnh mẽ mênh mang như sóng Danube - những nốt nhạc và ánh trăng như hòa quyện vào với nhau dường như đang đưa con người ta đến một thế giới cổ tích huyền ảo - ở nơi ấy , không còn những lo toan thường nhật của cuộc sông lao động nghèo khó vất vả , không còn những bất công , đau khổ - mà là một thế giới của tình yêu , lòng nhân ái , sự cao thượng - một thế giới của chân thiện mỹ mà từ thuở hồng hoang cho đến bây giờ , con người vẫn không ngừng khao khát vươn tới . Bản nhạc đã kết thúc mà trên gương mặt của người thiếu nữ vốn thường ngày lúc nào cũng u uất một nỗi buồn khó tả thì giờ đây đang rạng rỡ lên bởi nụ cười hạnh phúc , hai cha con họ cũng đã biết người ngồi bên cạnh mình chính là Beethoven - một trong những nhà soạn nhạc vĩ đại nhất của mọi thời đại .
Bản sonata Ánh Trăng bất hủ ra đời từ ấy , sau này Beethoven đã viết lời đề tặng bản sonata này cho Countess Giulietta Guicciardi để kỷ niệm mối tình đầu của mình .

Chân dung thiên tài người Áo Beethoven .

Điều đặc biệt của Bethoveen ở chỗ ông nổi tiếng là nhà soạn nhạc bị điếc, nên theo Amar, một nhà soạn nhạc vĩ đại không cảm nhận âm nhạc chỉ với đôi tai, mà chỉ cần độ rung động của mỗi phím đàn, truyền qua đôi tay và cảm nhận bằng trái tim, đó mới là cách cảm nhận âm nhạc của Bethoveen. Vì thế, tác phẩm này ông viết trước khi bị điếc hay là sau khi bị điếc cũng không phải là vấn đề lớn...
Beethoven viết 9 symphonies : trong đó có symphony số 6 (Pastorale) tả cảnh đồng quê nhẹ nhàng , và symphony số 9 là cực điểm của nhạc của B. khi ông bị điếc nặng , viết cho đồng ca hát với những notes quá cao . Movement số 4 của symphony có thêm phần đồng ca chorale hát nhạc , thơ "Ode an die Freude" của nhà thơ Shiller , người Đức .
Còn phần concertos for piano thì Beethoven viết 5 concertos : concerto số 3 đáng nghe , và concerto số 5 Emperor concerto viết rất mãnh liệt về Napoleon , vị Hoàng đế nước Pháp xâm chiếm lang tràn đến Đức Quốc vào những năm 1800.

Trong 53 bản Sonata Beethoven soạn cho Piano, đây là bản nhạc được nhiều người biết đến nhất, và có lẽ theo thị hiếu chung, bản nhạc được biết đến chủ yếu qua chương 1. Những nốt nhạc rải nhịp 3 chậm rãi, đều đặn làm cho người nghe dễ liên tưởng đến một con đường ngập ánh trăng vàng, lặng lẽ giữa đêm khuya.


Ngoài ra, còn có rất nhiều bản nhạc cổ điển khác cũng liên quan tới ánh trăng, có thể kể ra vài cái tên khá nổi tiếng này:

o Au Clair De Lune (By the Light of the Moon), tác phẩm nhà soạn nhạc người Pháp Debussy

o Song to the Moon, nằm trong vở opera Rusalka của nhà soạn nhạc Antonín Dvorák

o Pierrot Lunaire, tác phẩm của nhà soạn nhạc người Áo Arnold Schoeberg, một người theo trường phái hiện đại.

Đoạn đầu của chương một cũng giống như cuộc đời của chính nghệ sĩ thiên tài, lạnh lẽo và thê lương. Nhưng càng về sau, nốt nhạc càng cao và mạnh mẽ như động viên con người hãy cố gắng vượt qua những nỗi niềm đau đớn bất hạnh để tìm thấy những vẻ đẹp đang ẩn chứa của cuộc đời, của thiên nhiên và của chính bản thân mình. Bởi vì nếu không có một tâm hồn trong sáng và cao thượng, thì làm sao Beethoven có thể sáng tác được một bài sonata vĩ đại nhất mọi thời đại mà khi bất kì ai nghe đều cảm nhận được tâm trạng của nó ?

Nếu có cơ hội, bạn hãy bước đến cửa sổ trong một đêm trăng sáng, bật bài sonata lên, hoặc chơi bằng piano thật chậm rãi, những phiền muộn của bạn sẽ trôi đi, mắt bạn sẽ nhắm, tai bạn sẽ nghe, tim bạn sẽ đập chậm lại và tâm hồn bạn sẽ hòa vào một thế giới khác, thế giới của Ánh Trăng...
Viết vậy là đủ, còn lại hãy nghe và tự cảm nhận bằng trái tim mình.